Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) сахабаларымен бірге отырғанда:
– Қазір осы жерге жәннаттық бір адам келеді, - дейді. Сахабалар таңдана бір-біріне қарасып отырғанда бір кісі кіріп келеді. Ертеңіне де, одан кейінгі күні де осы жағдай қайталанады. Пайғамбар (с.ғ.с.) тұрып кеткеннен кейін сахаба Абдулла Омарұлы әлгі кісіге жақын келіп:
Абайдың күні бүгінге дейін баспа бетін көрмеген бір өлеңін оқырман қауыммен табыстырайық. Қолжазбаның иесі Сәмен Әлібекұлы деген кісі. Сәмен Тоғжанның «Әлібек батыр» аталған баласынан туған. Сәмен ақсақал 1921 жылы маусым айында Текес ауданының Қаратоғай ауылында дүние есігін ашып, 1998 жылы ақпанда қайтыс болған. 1930 жылдан 1935 жылға дейін Тоғжан медресесінде (кейінгі «Ақжол» мектебі) оқыған. 1944 жылы үш аймақ төңкерісіне қатынасып, орта бағыт армиясында әскер болған кісі. Іле аймақтық сақшы мекемесінде, Текес аудандық ауыл шаруашылық банкісінде қоғамдық қызметте болған. Сәмен дінге тақуа әрі халық арасындағы өлең-жырларды, тарихи деректер мен шежірелерді құнттап жинап, бірнеше қолжазбаны көшіріп сақтаған кісі. Тоғжан ауылында қолжазба көшіріп сақтау дәстүрі әліге дейін бар. Мына Абай өлеңі Сәмен Әлібекұлы сақтаған қолжазбадан шықты. Біз қолжазбаның түпнұсқасына адалдық ету тұрғысынан және оқырмандардың зерттеуіне қолайлы болуы үшін қолжазбаның әуелгі нұсқасын өзгеріссіз жариялап отырмыз.
Бір кісі мәшһүр ғалымға келіп: «Иә, хакім, маған бір уағыз айтып, ғылымнан бір нәрсе үйретіңіз. Сонымен амал етіп, Алланың рахметіне бөленейін»,- дейді.
Әлеуметтік желідегі мына бір суретті (сурет №1) көзім шалды. Ұлты дағыстандық кішкентай ғана оқушы бала мектептен қайтысымен көшенің бел ортасына тізе бүгіп, Құранын қолына алып, оқуға қызу кірісіпті. Таңдандым да, тамсандым.
Бір күні халифа Әли ибн Әбу Талиб (р.а) ойнап жүрген балалардың жанынан өтіп бара жатып жалғызсырап отырған баланы байқады. Сонда Халифа әлгі бозбаладан:
-Сен неге өзге балалар секілді қатарға қосылып ойнамайсың?-деп сұрайды. Тосын сұраққа күңіренген жүзбен:
-Уа мүміндердің әміршісі, әке-шешесі жоқ тұл жетімекпен кімнің ойнағысы келеді?! – деп жауап қатқан.
Бір күні Алланың сүйген құлы Абдуллаһ ибн Мүбәрак жолда кетіп бара жатып сонадайдан бір қора қой бағып жүрген баланы көзі шалады. Ішінен оған жаны ашып: «Кішкентайынан мал бағып өссе, үлкейгенінде Алла тағалаға деген ғибадатын қалай орындамақ?»-дейді. Сосын ойын жинап, «қой, одан ол балаға Алланы танытатын сабақ үйретіп кетейін» - дейді де, бағытын солай қарай бұрады. Жақындай келіп:
Ғалым Хасан Басри бір күні жолдастарымен жолда кетіп бара жатып, елге танымал жоғарғы шенді бір төренің баласын жолықтырыпты. Елге үкімі жүріп тұрған басшының баласы маймаңдаған боз жорға үстінде бір топ қызметшілерімен сырнайлатып кернейлетіп кетіп бара жатса керек. Хасан Басри жол ортасында тұрып, аз-кем жөн сұрасқаннан кейін балаға қарап:
«Біз шай ішіп отырғанда, еңгезердей бір қара кісі сәлем беріп кіріп келді. Басында тысы жыртылған елтірі тымағы бар, үстіне жыртық қой жүні шекпен, аяғында киізден сырған башмақ, алқам-салқам тоңған кісі сықылды. Абай әлгі келгенге тесірейіп қарады да, Әйгерімге: - Мынау кім? - деді.
* - Сәресі уақыты Таң намазы кірісімен бітеді. Сәресіні Таң намазына 10 минут қалғанда аяқтаған жөн.
** - Ауызашар Ақшам намазымен басталады. Оразаны құрма және сумен ашқан абзал.