Категория бойынша
Сізге біреу ұрысса «осы ситуацияның арқасында сүннетке амал етемін, хадиске, Құранға амал етемін, Алланың разылығын ала аламын, осы адам арқасында өсемін, рухани баи түсемін, Аллаға жақындай түсемін» деңіз.
Бірде Пайғамбарымыз (с.ғ.с) Сафияның жылап отырғанында үстінен түседі.
Алла Тағалаға жалбарынушы адам Кешіруші, Мейірбан, Бай, Жомарт, Білуші, Жұмсақ және Рақымды Алладан пана іздеп жүргенін сезінеді.
Нәпсінің кемшіліктерінің бірі – Алланың азабынан құтылудың есігі алдында тұрмын деп құр бос қиялдауы.
Истихараның серігі – истишара, яғни ақылдасу, кеңесу. Қандайда бір маңызды істің қарсаңында білімді, тақуа, жанашыр адамдармен ақылдасу, кеңесу – Алланың үйреткені, пайғамбардың көрсеткені және мүмін- мұсылмандардың көркем мінезі болып табылады.
Хасан Басриге жүрегінің қысылғанына, көңілінің тарылғанына шағымданып бір мүриді келеді.
Сұрақ: Имамға ұюшы адамдар намаз ішіндегі барлық зікірлерді оқиды ма?
Қағида бойынша, бір мұсылман өзінің туып-өскен жерінен кетіп басқа елді мекенге қоныстанса және сол жерге тұрақтауды ұйғарса, оның туып-өскен жері - «негізгі отан» статусын жоғалтады[1]. Олай болған жағдайда, алыстағы (ең кемі 90 шақырым) туып-өскен жеріне барғанда намазын қысқартып оқиды.
«Қайда болсаңдар да Алла баршаңды бір жерге жинайды». Бәріңнің құбыладағы бағыттарың әр түрлі болса да Қағба бір болғандықтан бәрің бір мешітте тұрған жамағаттай боласыңдар. Иә, расында Харам мешітіне барып намазға тұра қалсаңыз бір мешіттің ішінде төрт бағыттан бет тұрған жамағатты көресіз. Бірақ бұл бірліктің белгісі.
Ханафи мәзхабы бойынша, белгілі себептерге байланысты жұма намазына бара алмаған кісі бесін намазын оқиды.
Мәдинада Құзман есімді батыр кісі бар еді. Пайғамбарымыздан (с.ғ.с) ол жайлы сұрағанда: – Ол – тозақы, - дейтін.
Біздің Ханафи мәзһабында сапарда сүннет намазын оқу керектігіне дәлел бар ма?
Ашура күні, яғни Мұхаррам айының оныншы күнінде қайыр жасағандарға, бойсұнып, құлшылық етушілерге Алла Тағала ерекше сауап жазады.
Ашура күні ораза ұстаған жақсы дейді. Сол шын ба? Шын болса қанша күн ораза ұстасам болады?
«Көпшілік мұсылмандар Алла Тағаланың рахымымен шайтандардың үлкендері құрсауланған осы ұлы айда құлшылық-ғибадат жасауда өте зор ынта танытып жатады. Керісінше, жыл бойы Аллаға құлшылық жасамай, Рамазанда ораза ұстап, намаз оқитын адамдар да бар.
Үзбей ұстау мәселесі – 60 күндік кәффәрат оразасына қатысты.
Алла Тағаланың Құрандағы мына аятында:
Ниет дегеніміз, іштей бір нәрсені орындамаққа оқталу, соны діттеу дегенді білдіреді.
Зекет беруде және садақа таратуда әдепті болу өте маңызды. Мәселен, садақа беруші кісі садақа берерінде алған кісіге алғаны үшін рақмет айтатындай сезімде болу керек. Өйткені, алған кісі берген кісінің парызын өтеуіне себепші болып, сауапқа жеткізіп отыр. Сонымен қатар, берілген садақалар берген кісіге аурудан және пәлекет келуіне бөгет болады.
Пітір садақа беру – ораза айт күні таң намазының уақыты кіргенде міндет болады. Сол күні кешке дейін беріп үлгеру керек. Немесе Ораза айтқа дейін, Рамазан ішінде берсе де саналады. Дәл айт күні беру шарт емес. Мысалы, оразаның соңғы он күнінде, қадір түнінде т.б.
Қағида бойынша, зекет пен пітір садақалары мешіт құрылысына берілмейді. Өйткені зекет пен пітірде басты шарт "тәмлик ", яғни, мұқтаж жанның иелігіне беру.
Алла Тағала: «Алтын-күмістен қазына жинап, оны Алла жолында жұмсамағандарды күйзелтуші азаппен сүйіншіле. (Қиямет) күні олар (яғни алтын-күмістері) тозақ отына қыздырылып, мұнымен олардың маңдайы, бүйірі және арқасы үтіктеледі де, (оларға): «Міне, мынау – өздерің үшін жиғандарың. Ал енді жиғандарыңның (дәмін) татыңдар» (деп айтылады)» , – деген.
Зекет ақшасын өзінің ата-анасына, балаларына бере алмайды. Өйткені, оларға беруі өзіне қайта алумен тең.
Дүниедегі жазасы:
Біреудің атынан да Умра қажылығын жасағысы келетін мұсылман бір барғанда екі бөлек Умра қажылығын жасай алады. Бірі – өзінің атынан. Екіншісі – жақынының атынан.
Ихрамға кіргеннен кейін хайызы келген әйел заты «тауаф» ғибадатынан өзге расімдерді орындай береді. Хайызды кезінде тауаф ғибадатын орындау – харамға жақын мәкруһ болып табылады.
Алдымен айта кететін нәрсе: дәстүрлі банкттерден несиеге қарыз алу шариғатымызда құпталмайтын іс болғандықтан, мұсылман кісі аса зәру жағдайларда болмаса, жайшылықта несиеге жоламағаны дұрыс. Өйткені, банктерде берілетін несие қарызы дінімізде «өсім» болып саналады. Дінімізде өсім жеуші де, өсім жегізуші де ауыр күнә арқалайды1.
Алла елшісі (с.а.с.) ихрам жағдайына кірген қажыларды бірқатар амалдардан жасаудан сақтандырған. Ихрамдағы адамға төмендегі іс-әрекеттерді жасауға тыйым салынады:
Умра қажылығын немесе үлкен қажылықты өтеуші кісі ихрамнан шығатын кезде шашын алып ихрамнан шығады. Ихрамнан шығарда шашын алу (немесе қысқарту) – уәжіп.
Қарыз – ол құл ақысы. Қажылық – Құдай ақысы. Кей жағдайларда, құл ақысы – құдай ақысынан бұрын келеді.