Қоғамда, «Күйеуінен ажырасқан бір әйел, жаңа туылған баласына ат қоярда, баланың әкесі балаға тегі ретінде өз атын беруге де, әкесінің атын беруге да бас тартады. Осындай жағдайда балаға әйелдің (анасының) әкесінің немесе, нағашы атасының атын беруге бола ма?» деген сұрақтар да қойлып жатады. Осы мәселе төңірегінде бір ізденіп көрелік.
Әуелі бала қыз болсын, ұл болсын атын өз тегімен қою шарт. Қасиетті Құранда: «Алланың құзырында ең дұрыс болғаны оларды әкелерінің атымен шақыру. Егер әкелерін білмесеңдер, онда олар сендердің дін бауырларың әрі достарың. Ол жөнінде (әкесін білмей) ағаттық өткізсеңдер, сендерге ешқандай айып жоқ. Бірақ (әкесін) біле тұра әдейі істеген болсаңдар (күнә болады). Алла аса жарқағыш, өте мейірімді» делінсе, Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с.): «Кімде-кім біреуді біле тұра әкесі болмаған адамның баласы деп шақырса, оған жәннәт харам» деген. Демек, баланың әкесі анық болған жағдайда, анасының тегін беру Құран және сүннет үкіміне қайшы. Дінде тиым салынған іс.
Ислам тарихында Иса ибн Мәриям, Юнус ибн Мәта, Абдулла ибн Үбәй ибн Сәлул (Сәлул анасы) және Мұхаммад ибн әл-Ханафия қатарлы адамдар аналарының атымен танылғандығы кездеседі. Сондықтан, баланың әкесі түбегейлі қарсы болып тұрған болса, арадағы дау-жаңжалдың үдемеуін ескере отырып, балаға анасының тегін беруге болады. Бірақ, жалпы халық арасында баланы өз әкесінің атымен шақырып, ержеткен шағында білдіру керек. Баланың өз тегін білуі болашақта некелесу харам болған жақындарымен үйленбеуіне т.б шәрғи амалдарды толық орындауына әсері болады.
материал «Үкім аяттардың тәпсірі» кітабынан алынды,
ummet.kz
