21
Сенбі,
Қыркүйек

һижри

Отау құрайын десе, орнын таппай жүрген қыздарымыз – бүгінгі күннің ең өзекті мәселесіне айналып барады. Тұрмысқа шығуға ниет еткен кез-келген қыз теңі тезірек кездеспегені үшін тағдырға налып та жатады. Сыры неде? Себебі, кей әйелдердің тұрмыс құрардан алдынғы ой, ниет, сөз бен амалдардан жіберетін мынадай қателіктері бар:

«Келіні жақсы үйдің керегесі алтын» – дейді халқымыз. Барған үйдің берекесін кіргізіп, сол үйдің жақсы келіні деген атқа ие болу әрбір қыздың өз қолында. Қазіргі таңда көп отбасында ене мен келiн арасы жақсы болмай, соңы екі жастың  ажырасуымен аяқталып жатады. Осы орайда, қазақ келіндеріне енелерімен тату болып, шаңырағында береке орнауы үшін мына екі оңай әдісімізді ұсынамыз.

Асыл дінімізде балаға әдемі ат қою, мүбәрак есім беру – ата-ананың міндеттерінен болып саналады. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Қиямет күні өз аттарыңызбен және әкелеріңіздің аттарымен шақырыласыздар. Сондықтан балаларыңызға жақсы ат қойыңыздар» деп өсиет қалдырған. 

Әйел адамдардың міндеттері болатыны секілді, ер адамдардың да отбасында атқарар өз жұмыстары бар. Мұсылман ердің алдында некелескен әйелін барлық қажеттіліктермен, соның ішінде, некелескенде мәһрын төлеу, баспанамен қамтамасыз ету және тамақтандыру мен киіндіру секілді негізгі үш міндеті бар.

Жақсылық пен жамандық адамның екі қанаты. Жақсылық жасаушылар әлбетте, тек жақсы сыйлармен ғана сүйіншіленеді. Ізгі амалдар жасаушы салиқалы әйелдер қауымының Жәннаттағы жағдайы қандай болады? Оларға берілетін ең таңдаулы төрт сый қандай? Ол туралы қасиетті Құранда бірнеше сүрелер бар.  

Бұған дейін «отбасылық өмір, ерлі-зайыптылар» турасында телеарнада айтқан пікірлеріме, әлеуметтік желіде жазған мақала, ой-түйіндеріме қарсы шығып: «Өзің байға тиіп ал, сосын ақыл айтарсың...»  деп атылған келіншектер көп болған. Әрине, сөз бен істің алшақ кетпегені жақсы ғой. Әйткенмен, пендеміз... Соның ішінде – әйелміз! Мұхтар Шаханов ағамыз: «Шын мәніндегі әйел дәрежесіне көтерілу – айтуға ғана оңай, әйтпесе, азапты шаруа...» деп жазбап па еді? «Әйел әртүрлі. Күйеуінің табысын құрап отыратын да, құртып отыратын да әйелдер болады. Күйеулерін әлпештеп отыратын да, төмпештеп отыратын да әйелдер аз емес. Күйеуін қолдап, көркейтіп отыратын да, сыбап, сүмірейтіп отыратын да әйелдер бар...» Әзілхан Нұршайықов ағамыздың күнделігіндегі осы бір жазбасы кез-келген әйел затын ойландырары хақ. Осыдан кейін «Мен қандай әйелмін?», «Азаматымның сұрықсыз күндеріне сән бере алып жүрмін бе?»  деген сұрақтарға еріксіз беріледі екенсің. Жақсы әйел, меніңше, ол – байынан таяқ жемейтін әйел. Ал байыңнан таяқ жемеу үшін қарапайым төрт қағиданы ұстанғаның жөн:

Күйеу әйел мінезді болмаса, әйелі еркекшора болмайды.

Түсінігі саяз күйеу болмаса, әйелінің жүйкесі тозбайды.

Әйеліне көңіл бөлмейтін күйеу болмаса, оған немқұрай қарайтын әйел болмайды.

Әке-шеше үшін бала деген өте маңызды әрі қадірлі. Жүктілік дәуірі кезінде 9 ай бойы әке-шеше баласын құшағына алатын күнін сабырсыздана күтеді. Нәресте шыр етіп, дүние есігін ашқан кезде әке-шешенің  жүрегі қуаныштан жарыла жаздайды. Енді, міне, сағына күткен балаларын құшақтап, оны сүю мүмкіндігіне ие болды. 

Тумысынан қонақжай халқымыз Ислам діні келгеннен кейін де бұл қасиетін мұсылмандық сипатымен үйлестіріп, ендігі жерде келген қонақты «құдайы қонақ» деп төрге оздырған. Осылайша қонағын құшақ жая құрақ ұшып сыйлап, асты-үстіне түсіп, қонақ күтуді Алланың әмірі деп бүкіл болмысымен ұғынды. Осы мәселеде де ұлағатты ұстаздары Алла Елшісінің хадистерін өмірлік дәстүр етіп ұстанған. Мысалы, Пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм):

Қазанда не болса, шөмішке сол ілінеді. Қазақтың «Ішімдегінің бәрі – тілімде, тілімдегінің бәрі – түрімде» дейтін сөзі дөп басып дәл айтылған теңеу десек қателеспейміз. О баста тек жақсылық пен мейірімділікті насихаттауға бұйырылған тіліміз кейде ашуға булыққанда зәрін төгіп-төгіп алатыны жасырын емес.

Мына зымыран уақыт біздің көз майымызды тауысып кітап оқытуға мүмкіндік бере бермейтіні рас. Десек те, «соңғы оқыған кітабыңыздың аты қандай?»  деп қапелімде сауал қойсақ, кібіртіктеп қалатыныңыз кәдік. Дегенмен, дерекке жүгінейік.