АҚШ-тың кәсіпқой боксшысы, әуесқой бокстан 1960 жылғы Рим Олимпиадасының чемпионы, кәсіпқой бокстан Әлемнің жеті дүркін абсолютті чемпионы Мұхаммед Әлиді білмейтін, танымайтын адам кемде-кем шығар. Оның спорттағы жетістігі бір төбе де, «Ислам әлемінің мерейін өсірген» мұсылмандығы өз алдына бөлек әңгіме.
Мұхаммед Әли Ислам діні туралы алғаш 1959 жылы «Ислам ұлты» қозғалысының көшбасшысы Элайдж Мұхаммедтің Чикаго халқы алдындағы сөзінен естиді. Сол уақыттары бұл ұйым ақ нәсілділер арасында қара нәсілділердің құқығын қорғау, экономикалық және діни бостандыққа үндеумен айналысатын еді. Боксшы арада жыл өткенде Маямидегі жаттығу кезінде осы ұйымның тағы бір көшбасшысы Абдул Рахманмен танысады. Ол боксшыны «Ата-бабаларының тарихы» жөніндегі лекциясын тыңдауға мешітке шақырады. Чемпион кейін осы бір оқиғаны еске ала отырып, мешітке кіргеннен кейін жүрегіне тыныштық ұялағанын, қара нәсілді болып туғанының еш кемшілік емес екенін түсінгенін айтады. Мұсылмандыққа қызығушылығы оянып, жергілікті «Мұхаммед айтады» атты газетті оқи бастайды. Үнемі өмірдің мәні, жер бетіндегі адамның миссиясы туралы ойланатын болады.
Мұхаммед Әли өміріндегі ауыр сынақтардың бірі 1960 жылдардың екінші жартысында орын алды. Ол уақыттары Вьетнамда соғыс болып, Америка өз әскерлерін үздіксіз солай қарай кіргізіп жатыр еді. Ал әскерге шақырылған М. Әли соғысқа барудан бас тартады. Оның себебін соғыстың әділетсіз жүргізіліп жатқаны, жазықсыз адам өлтіруге діні рұқсат бермейтінімен түсіндіреді. Боксшының өзі бұл оқиғаны былай еске алады: «Маған Вьетнамдағы соғысқа бару жөнінде шақырту келгеннен соң айналамдағылардың бәрі баруға кеңес берді. Алайда менің діни көзқарасым онымен мүлде сәйкеспейтін еді. Өйткені, мен АҚШ әскерінің Вьетнамдағы соғысына қарсы болатынмын. Өзім білмейтін, танымайтын жазықсыз адамдарды өлтіру, өлтіру былай тұрсын, тіпті жаралауға да қимайтын едім. Құдайға бұл ұнамайтындай көрінді. Миллиондаған адамдар мен АҚШ үкіметіне жалғыз қарсы шығу оңай болмады. Тіпті, билік түрлі келісімшарттар ұсына бастады. Олар маған «қолыңа қару да ұстамайсың, тіпті соғыс өтіп жатқан майданға жақындамайсың да, тек барсаң болды» деді. Мені басқа жас американдықтарды соғысқа тарту үшін пайдаланғысы келді. Олар осы соғысқа барсам, менің дінімнен, сенімімнен бас тартуыма тура келетінін түсінбеді. Ал, мен өзіме және Құдайға адал болуға бел будым. Егер мен дінімнен бет бұрсам, басқаратын тетігі жоқ, соған қарамастан теңізге қойып кеткен кемеге ұқсап қалар едім. Ал, мен үшін дінсіз өмір сүруден қорқынышты ештеңе жоқ болатын».
Чемпионның көптеген жанкүйерлері оны соғысқа барудан қорықты деп ойлады. Бірақ оның соғыстан емес, жазықсыз адам өлтіруден тыйған Алладан қорыққанын тек санаулы жан ғана түсінді. Нәтижесінде Америка үкіметі оны үш жылға спорттан шеттетті. Атақтарының барлығын тартып алды. Бірақ оған мойыған Мұхаммед Әли болмады. Үш жылдан кейін үлкен спортқа қайтып келген боксшы, одан кейін де өзінің «бірінші» екенін әлемге талай мойындатқан еді.
материал «Әлем таныған мұсылмандар» кітабынан алынды,
ummet.kz
