25
Сәрсенбі,
Желтоқсан

һижри

Дарвин неліктен діни білім алды?

Дарвиннің ғылымға бет бұруына бала кезіндегі оқиғалардың әсер еткені анық. Роберт Дарвин ұлының өзі секілді дәрігер болғанын қалайды да, 1825 жылы оны Эдинбург университетіне оқуға жібереді.

Кәпірлерден Түркістанды қорғаған батырдың діндарлығы

Қазақтың соңғы ханы Кенесарының жанына еріп, тәуелсіздік жолында аяусыз күрескен батырлар көп еді. Олардың ішінде ерліктері ел аузында сақталып, тарихи жырларға қосылып отырған Ағыбай, Бұқарбай, Иман, Шәкір, Жауке, Төлебай, Жанайдар, Бұғыбай батырлар бар. Ал солардың арасында Кенесарының оң қолы, Наурызбай (Науан) батырға ақылшы болған, есімі ұранға айналған, шұбыртпалы руынан шыққан Ағыбай батырдың орны ерекше болатын.

Құранның алғашқы аяттарын иемденген Ленин

Лениннің өнімді жазғаны сондай, артында 55 том кітап қалған. Және оның ел арасына кеңінен тарап кеткен көптеген қанатты сөздері бар. Соның ішінде ең жиі айтылатыны мына жолдар болса керек:

Анадан кіндігі кесіліп, сүндеттеліп туған Әлихан

Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхан – Шыңғыс ханның үлкен ұлы Жошыдан тарайтын төре тұқымы. Арғы атасы атақты – Сұлтан Барақ. Бабасы Бөкей – қазақтың соңғы хандарының бірі. Ал әкесі Нұрмұхамед ел ішіне сыйлы, қадірлі адамдардың бірі болыпты. Анасы Бекжан (Бегім) – тобықты, Құнанбаймен туысады.

Бауыржан Момышұлының тұлға болып қалыптасу жолында шыққан тегінің, отбасында алған діни тәрбиенің үлкен рөлі бар екені естеліктерінен белгілі. Артында қалған өлеңдері мен баталары да соның дәлелі…

Бес уақыт намазын қаза қылмағаны үшін сөзге қалған ғалым

Ақжан Машани – қазақтың үлкен геолог ғалымдарының бірі. Геология, минерология саласына қосқан үлесімен қатар, оның әл-Фарабиді әлемге қазақ деп танытып, қазаққа қайтарғанының өзі кез-келген адамның қолынан келе бермейтін іс. Ақжан Машанидың бар саналы ғұмыры Кеңес кезеңінде өтсе де, намазын қаза қылмаған, Құранның ішкі сырына үңіліп, ол туралы үлкен еңбектер жазған.

Құнанбайдың Шәкәрімді адалдыққа шақыруы

«Әкеге қарап ұл өсер» дегеніндей Құнанбай әкенің барлық ісі балаларына үлгі болды. Қажының кіндігінен өзге ұрпақтарын айтпағанда Абай, Шәкәрім секілді ғұламалар дүниеге келді. Бұл екі дананың да тәрбиесінің бастау бұлағы осы Құнанбай қажыда жатыр.

Қонаевтың Алматы мешіттеріне жасаған қамқорлығы

Ол – көзі тірісінде-ақ аңызға айналып, өмірден өткеннен кейін атағы тіпті аспандап кеткен тұлға. Димаш ақсақал дегенде қазақтың шығарға жаны бөлек.

Жұма намазын мешітте оқыған Жамбыл ақын

Жыр алыбы Жамбылдың атасы Ыстыбай атағы алысқа кеткен, ел басқарған адам болыпты. Өз әкесі Жапа да үйір-үйір жылқы, отар-отар қой айдаған дәулетті адам болса керек. Халық кейін Жабай деп атап кеткен оны Кеңес үкіметі сол кездің саясатына сәйкес кедей, жұпыны тұрмысты адам ретінде көрсетіп келген. Жамбыл ақындық қуып, өлең жолын таңдаса, ағасы Тәйті әке дәулетіне ие боп қалған, Тәймөңке әулиенің мешітінде Әбдіқадыр молдадан діни сауатын ашқан, бес уақыт намазын қаза етпеген адам екен. Жамбыл атамыз осы Тәйті ағасын кейінге дейін жиі еске алып отырыпты. Жәкеңнің айтуынша, Тәйті екі рет қажылыққа барған.

«Исламды қабылдамағанымда, әлем Мұхаммед Әли деген адамды білмей өтер еді»

АҚШ-тың кәсіпқой боксшысы, әуесқой бокстан 1960 жылғы Рим Олимпиадасының чемпионы, кәсіпқой бокстан Әлемнің жеті дүркін абсолютті чемпионы Мұхаммед Әлиді білмейтін, танымайтын адам кемде-кем шығар. Оның спорттағы жетістігі бір төбе де, «Ислам әлемінің мерейін өсірген» мұсылмандығы өз алдына бөлек әңгіме.

Құранды жатқа білген қазақтан шыққан тұңғыш дипломат

Нәзір Төреқұлов – шығыстанушы, саясаткер, кеңестік мемлекет қайраткері, журналист, әдебиетші, ғалым, елші. Ол – Сауд Арабиясында консул болған қазақтан шыққан тұңғыш дипломат. Құранды жатқа білген, бірнеше рет қажылық парызын өтеген, мұсылман мүддесін қорғап талай мақалалар жазған Нәзірді бүгінде біреу білсе, біреу білмейді.