25
Сәрсенбі,
Желтоқсан

һижри

Бүгінде Ислам әлемі мойындаған жүйелі төрт мәзхаб бар. Сан ғасырлар бойы біздің ата-бабамыз ұстанып келген имам Ағзам Әбу Ханифа мәзхабы. Себебі, бұл біздің өмір салтымызбен біте қайнасып, ұлттық мәдениетімізбен тұтасып кеткен бағыт.  Десе де, ғасырлар бойы ата-баба берік ұстанған діннен теріс айналып жаңылғандар, адасқандар көбейді. Сирияда жүрген жиһадшылар – соның бір көрінісі. Соңғы уақытта жат ағымға еріп адасқандар неге көбейді? Дәстүрлі емес ислами ағымдар нені көздейді? Салафизм бағыты неге қауіпті танылды?

Су болмысы жағынан өзге жаратылыстардан ерте жаралған. Зерттеулер барысында жер планетасының жасы 46 миллиард жаста екені айтылған. Ал жер бетіндегі табылған ең алғашқы тіршілік әсері 38 милиард жылға қайтады екен. Демек су тіршілік иелерінен алғаш болған.

Жойқын жарылыс (big bang) теориясы дұрыс па? Оны Құрандағы «біртұтас» пен «ажырау» деп тәпсірлеуге келеме? Әлем әуелде тығыз тоқылған тоқыма сынды болып, кейіннен жіптері ыдыраған күйге ауысты деушілердің сүйенген жаңа ақиқаттары не?

Сүннетке отырғызу – әрбір мұсылман баласына таныс ұғым. Ұл баласы бар әрбір мұсылман отбасы ұлдарын сүннетке отырғызып, оны «мұсылман болуыңмен», «жігіт, ер-азамат болуыңмен» деп құттықтап жатқанын жиі естіп жатамыз.

Зәйтүн – Құран Кәрімде аты аталған қасиетті жеміс. Алла Тағала «Тин» сүресінде онымен ант етіп:

«Інжірге және зәйтүнге серт! Синай тауына серт! Сондай-ақ осынау тыныш, бейбіт шахарға серт! Шүбәсіз, біз адам баласын ең көркем, ең керемет бейнеде жараттық» (Тин 1-4) деген. Жалпы зәйтүн  мен оның ағашы туралы Құранның жеті жерінде зікір етіледі.

Мисуак туралы хадистерде көп айтылған. Оның қолданысын хадистерде «матһара лил-фәмм», яғни «ауыздың тазалығы» деп баяндаған. Ол ауызды зиянды және жағымсыз нәрселерден тазартады, ауыз құрылысының иісін жақсартады, тістің еті мен тістің бұзылуының алдын алады. Жалпы ауыз қусындағы барлық нәрсеге ем, әрі тазартқыш құрал.

Құрма – пальма ағашында өсетін жемістерден. Ол тағамдық құндылыққа өте бай, басқа жемістерге қарағанда құрамындағы мол шекерімен ерекшеленеді.  Оның бұл қасиетін адамдар ежелден білген. Бүгін де құрма ең көп сұраныстағы жемістердің бірі.

Қан алдыру, яғни хижама. Бұл күнде «хижама» атауы барша мұсылман қауымға аян болса керек. Ол деген адам денесінен қан шығарып емдеу болып табылады. Ендеше осы хижаманың не екеніне кеңінен қарап көрелік.

Даналық Үйі (арабшасы: «Байт-ул Хикма») дегеніміз – 8 ғасырдың соңы, 9 ғасырдың басында Аббаси халифатының астанасы Бағдад қаласында негізі қаланған ғылыми-зерттеу орталығы. Б.з.д. 4-5 ғасырларда ежелгі Грецияда үлкен серпіліс көрген ғылым, одан кейін тоқырауға ұшырап, әлем ғылымға әжептеуір сусындап қалған болатын. Тап осы сәтте мұсылман билеушілерінің тікелей қолдауымен бой көтерген бұл Даналық Үйі, Исламның Алтын ғасыры мен Еуропадағы Қайта Өрлеу Дәуірінің (Ренессанс) басталуына қозғаушы күш болды деуге толық негіз бар.   

Қара зере, кейінгі кездері мұсылман жамағатының арасында кең қолданысқа ие болып та үлгерді. Оның емдік қасиеті көпшілікті таңқалдырарлық. Жалпы бұл ғажайып өсімдік туралы не білеміз?

Бал ежелден қолданылып келе жатқан азық түрі. Ол жалпы адамдардың арасында өзінің тәтті дәмімен белгілі болса, кей халықтардың, әсіресе мұсылмандар арасында емдік қасиеттерімен кең танымал.