Енді бізбен бірге банкке баруды елестетіп көріңізші, жарай ма? Біз сізге арнайы шот ашамыз. Бұл шотқа күн сайын өткізіп жіберместен 1440 лира салынады. Сіз бұған не дейсіз? Жақсы естіледі, солай емес пе?
Ақша сіздікі... Жіберсеңіз де, жұмсамасаңыз да... Қаласаңыз, пайдалана аласыз. Мұның бәрі сізге байланысты. Бірақ бір шарт бар! Сол күні пайдаланбаған ақшаңыз келесі күнге өткізілмейді. Уайымдамаңыз, аудармасаңыз да келесі күні шотыңызға 1440 лира түседі.
Тіркелген атауы: «Уақыт!» Жақсы атау менің ойымша. Бір күн 1440 минуттан тұрады және күн сайын бізге сол 1440 минут беріледі, оны өз қалауымызша пайдалануға құқығымыз бар. Біз уақытты не бағалаймыз, не босқа өткізіп жібереміз. Бұл өзімізге байланысты... Енді сіз өзіңізден осы сұрай аласыз ба? Мен уақытты тиімді пайдаланып жатырмын ба, әлде босқа өткізіп жатырмын ба? Мұны қалай түсінуге болады? Мен беретін сұрақтарға жауап беру арқылы... Ендеше бастайық:
«Бүгін сіз өзіңізді жетілдіре алатын жаңа нәрсе білдіңіз бе?»
«Бүгін бір нәрсеге таң қалдыңыз ба?»
«Бүгін қорқатын нәрсені істедің бе?»
«Сіз бүгін жайлылық аймағынан шықтыңыз ба?»
«Бүгін денеңізге жақсы күтім жасадыңыз ба?»
«Бүгін сен өз ойыңды таза ұстадың ба?»
«Сіз бүгін жаксы көретін адамдарыңызбен сөйлестіңіз бе?»
Егер «иә» көп болса, сіз уақытты тиімді пайдалануда жаман емессіз деп айтуға болады. Сіз тіпті бірте-бірте шебер боласыз деп үміттенеміз. Егер «жоқ» көп болса, бұл шоттар минусқа кіріп жатыр дегенді білдіреді, досым. Күнделікті жомарттықпен берілген байлықты сіз байқамай ысырап етесіз. Тіркелгілеріңізді мүмкіндігінше тезірек тартып алып, алдын ала алмайтындай ағып кетудің алдын алуыңыз керек. Олар Августин әкеден: «Уақыт дегеніміз не?» деп сұрады. Ол да былай деп жауап берді: «Бұл сұралғанда не екенін сипаттай алмайтын нәрсе, бірақ сұралмаған кезде біз не нәрсеге сенімдіміз». Сондықтан мен уақыттың не екенін, оның не үшін құнды екенін және оның мәнін түсіндіруге тырыспаймын. Өйткені ол ешқандай кестеге сәйкес келмейді. Бірақ сіз оның не екеніне сенімдісіз. Негізі жоғалтудан ең қатты қорқатын нәрсенің бірі... Өйткені өтемақы жоқ. Дәл «жан» сияқты... Ол кетіп, кеткеннен кейін оның денесі енді оралмайды.
Көпшілігіміз уақытымызды байқамай босқа өткіземіз. Әйтеуір, күнде есепшотқа 1440 минут кетеді. Көзінді аштың, аштың... Сіз өткен минутты кері қайтара алмайсыз. Дәл осы себепті мен «сәттерді» білуге үлкен мән беремін. Біреумен сөйлессем, тыңдаймын деп кейіп танытпай, өзімді соларға беремін. Мен кітап оқығанда ертеңгі күнді жоспарламаймын. Мен мүмкін емес нәрселерді қумаймын. Маған адамдардың не істегені, не айтатыны маңызды емес. Ұрысқа түспеймін, дүниелік тауарға түспеймін. Мен тұтыну арқылы релаксацияның ақылсыздығына түспеймін. Мен мүмкіндігінше менің уақытым өтетін барлық жарықшақтардың, тіпті бірнеше тамшысының да алдын алуға тырысамын. Мен күн сайын жаңа нәрсені үйренуге тырысамын. Мен шет тілдеріне қызығамын. Мен күнде жаңа сөздерді үйренбей жатып ұйықтамаймын. Мен оқимын,зерттеймін, үйренемін. Жақындарымды тыңдаймын, мәселелерімен бөлісемін, шешімін іздеймін, шешімін табамын. Мен танымайтын адамдарға көмектесемін. Мен олардың әңгімелерін өз көзіммен көріп, сөмкеме тастаймын. Өзгеге де, өзіме де аз болса да қол тигізбейтін күнім – қайтып оралмас күн.
Шелек түбіндегі жарықшақ қаншалықты жұқа болса да, оның ішіндегі су біраз уақыттан кейін толығымен ағып кетеді. Көптеген адамдар: «Менің уақытым жоқ!» дейді. Ол шағымданады, бірақ уақыт жеткілікті. «Менің уақытым жоқ!» «Мен уақытты ұйымдастыра алмаймын!» дегенді білдіреді.
Қараңызшы, мен бұл кітапты жазып жатқан кезде, бұл менің ең қарбалас кезім... Мен үш күндік қарқынды және шаршаған лагерьден жаңа ғана оралдым. Қатысушылардың саны өте көп болды, мен олардың барлығына қызығушылық танытқандықтан қатты шаршадым. Оның үстіне осы айда қала сыртында сегіз семинар өткіздім. Пандемияға қарсы шектеулер жойылғаннан кейін басталған қаркынды процесс мені бұрынғыдан да шаршатады. Бірақ қайда барсам да таңғы сағат алтыда компьютерде отырып, кем дегенде екі сағат, үш сағат үзіліссіз жазамын.
Мен таңғы сағатымды ұйықтамай, кітабыммен өткізгенді жөн көремін. Егер мен семинарлардан, лагерьлерден және қала сыртындағы сапарлардан кейін бір-екі күн ұйықтап, демалуды таңдасам, «уақытым жоқ!» дер едім. Мен шағымданатындардың бірі боламын. Кітап жазуға уақытым жоқ деп шағымданамын. Өз денесін, ақыл-ойын және рухын басқара алатын кез келген адам уақытын жақсы ұйымдастыра алады. Басқалары желмен соққан жапырақтар. Уақыт ұғымына қалай қатысы бар екенін анықтау қиын болса, мен сізге оны басқа қырынан қарауды ұсынамын. Мысалы, уақыт туралы қолданатын сөздерге абай болыңыз!
«Біз жай ғана уақытты өлтіреміз».
«Мен уақытпен жарысып жатқан сияқтымын».
«Мен уақытты білемін».
«Сондықтан мен уақытты үнемдеймін».
«Уақыт ұшады.»
«Біз уақытты босқа өткізіп жатырмыз».
«Біз уақытты босқа өткізіп жатырмыз».
«Уақыт өтпейді».
Уақытты өлтіремін немесе уақытпен жарысып, оны сүргенге дейін өмір сүремін дейтін, уақыт есебін дұрыс басқаратын адам туралы айтуға бола ма? Мүмкін емес... Уақытты дұрыс пайдаланудың ең тиімді және пайдалы әдістерінің бірі – сүйікті іспен айналысу. Басқа амал бар ма? Сонда бар...
Ең болмағанда ол жақсы көретін ісімен айналыспайынша, оның істеп жатқан ісін жақсы көру немесе жұмысының ол ләззат алатын аспектілеріне назар аудару жаман тандау емес. Егер сіз бір жұмысты орындау кезінде уақыт сезімін жоғалтсаңыз, сіз өзіңізге ұнайтын жұмыстасыз.
Мен айтайын деп отырған оқиғамды мына терезеден қарап отырып оқып шықсаңыздар деймін. Қараңызшы, оқиғаның екі кейіпкері үшін уақыт бірдей өтіп жатыр деп ойлайсыз ба? Олар орта ғасырларда собордың құрылысында жұмыс істеген екі жұмысшыдан не істеп жатқандарын сұрады.
Біреу айтты: «Мен үнемі тастарды алып жүремін, ал қисық тастарды төртбұрышты блоктарға кесемін ...» Екіншісі: «Мен собор салып жатырмын», – деп жауап берді.
Сіз жасаған жұмыста қандай эмоция немесе сезім бар? Немесе қандай көзқараспен жақынырақ жауап берер едіңіз? Сіз күнде жүруге тура келетін қызықсыз және қиын жұмыстасыз ба? Өндіріске үлес қосып, жақсы нәтижеге үлес қосып жүрген ардагерлердің бірісіз бе?
«Уақыт өмірдегі ең қымбат нәрсе. Оны кімге сыйлағаныңызға абай болыңыз» (Өздемир Асаф).
материал «Жолға шық, жол саған көрінеді» кітабынан алынды,
ummet.kz
